سنگری: انقلاب اسلامی فضای یأس‌آلود ادبی را شکست و امید را به شعر برگرداند
تاریخ انتشار: ۲ دی ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۴۱۹۳۸۷
محمدرضا سنگری در ویژه برنامه «رستاخیز واژه‌ها» در فرهنگسرای اندیشه گفت: در فضایی که یأس بر ادبیات سایه افکنده بود، شعر انقلاب امید را به مردم برگرداند و فصل جدیدی از ادبیات فارسی را رقم زد - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از روابط عمومی مدیریت فرهنگی هنری منطقه 7 و فرهنگسرای اندیشه، نخستین جلسه از ویژه برنامه «رستاخیز واژه‌ها» با موضوع تأثیر متقابل انقلاب اسلامی بر شعر و شعر بر انقلاب اسلامی برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در ابتدای جلسه، محمدرضا سنگری صحبت کرد و گفت: در ابتدا باید نکته کلیدی و اساسی را مطرح کنم و آن هم معرفی خاستگاه شعر و جایگاه انقلاب اسلامی است. اگر کسی از من بپرسد خاستگاه اصلی شعر کجاست و از کجا متولد می‌شود، در جواب می‌گویم که پایگاه اصلی شعر و ادبیات، فطرت انسانی است. حال سؤال دیگر این است که انقلاب اسلامی از کجا شروع می‌شود؟ باید تأکید کرد که زادگاه انقلاب اسلامی نیز فطرت کمال‌جوی انسانی است. فطرتی که زشتی را برنمی‌تابد و در پی خیر است. حال می‌بینیم که نقطه مشترک شعر و انقلاب اسلامی دقیقاً به فطرت و ذات انسان برمی‌گردد. انقلاب اسلامی مقطع و فصل جدیدی در ادبیات ماست و گونه‌هایی از شعر را خلق کرده است که در کل گذشته ادبی ما سابقه نداشته است. در حقیقت فضاهای تازه‌ای را برای شعر خلق کرده است.
سنگری با اشاره به زمینه‌های پرورش شعر انقلاب اسلامی گفت: این انقلاب تنها با اندیشه پیوند نداشت بلکه به شدت با عواطف مردم درگیر بود. از این منظر که تکیه‌گاه اصلی برای خیزش و حرکت انقلاب عاشورا و فرهنگ عاشورایی بود. همچنین خود رهبران انقلاب نیز یا شاعر بودند و یا شعرپرور. از امام خمینی(ره) قصیده، غزل و حتی سروده‌های طنز داریم و مقام معظم رهبری نیز غزل دارند و هر دو نیز شاعرپرورند. در حقیقت هم شعر را خوب می‌شناسند و هم شاعران را خوب می‌پرورند. اگر بخواهم نقطه عطفی برای شعر انقلاب مطرح کنم باید از شب‌های 15 ماه رمضان یاد کنم. در این نشست‌ها می‌بینید که ظریف‌ترین و بهترین نقدها نسبت به شعرها اتفاق می‌افتد. در آن جلسه، شاعرانی از طیف‌های گوناگون و از نسل‌های مختلف در محضر رهبر انقلاب شعر می‌خوانند و شعرشان مورد بحث قرار می‌گیرد. مسئله دیگری که باعث شد شعر بپرورد، فضای اجتماعی است که شعرها در آن سروده شده است. وقتی شما در جبهه‌ها با آن روحیه‌ها قرار می‌گیرید هیچ چیزی بهتر از شعر نمی‌تواند تصویر آن واقعیت را نشان بدهد.
محمدرضا وحیدزاده دیگر سخنران این جلسه بود. او گفت: اگر بخواهیم درباره شعر انقلاب صحبت کنیم، باید در ابتدا درباره مقوله انقلاب صحبت کنیم. در مفهومی کلی باید اشاره کرد که انقلاب، کودتای سیاسی نیست که جریان سیاسی حاکم کنار رفته و جریان دیگری حاکم شود. انقلاب از دگرگونی و تحول می‌آید و این تحولات ادامه‌دار است. اگر بپذیریم که جریان انقلاب اسلامی از سال 1342 شکل گرفته است، جریان شعر انقلاب نیز از همان‌سال‌ها همپای نهضت آغاز می‌شود. این برهه، زمانی است که شعر دچار فطرت شده است. در حقیقت بعد از کودتای 28 مرداد و فضای خفقانی که بعد از آن به وجود می‌آید، یک دهه فضای ادبیات کشور در حالت انفعال است. از سال 1342 است که شاعران به میدان می‌آیند و ریشه‌های تحول را رقم می‌زنند.
وی اضافه کرد: شعر انقلاب آمیخته با روح خود انقلاب است و چیزی نمی‌تواند آن را متوقف کند. این شعر به جوهره انقلاب اسلامی وفادار است و با آن حرکت می‌کند. در دوره انقلاب اسلامی شاعرانی داشتیم که از ابتدا تا انتها با آن همراه بوده‌اند. آقای گرمارودی، خانم صفارزاده، آقای بهجتی کرمانی و ... در لیست این افرادند. همچنین شاعرانی را داریم که تا مقطعی انقلاب را همراهی کردند اما بعد از آن از انقلاب فاصله گرفتند. برای مثال، آقای نعمت میرزازاده اولین کسی است که شعر سروده و در آن نام امام خمینی را به عنوان امام ذکر کرده است اما از جایی به بعد تصمیم می‌گیرد که از انقلاب فاصله گرفته و به مسعود رجوی بپیوندد. همراه با او از کشور فرار کرده و بعد از آن دیگر نامی از او وجود ندارد، حتی شعرش نیز پیشرفت نکرد. در کنار اینها شاعرانی را داریم که در ابتدای نهضت در حال و هوای انقلاب نبوده است اما با پیروزی انقلاب اسلامی حقیقت را دریافت کرده و انقلاب را همراهی می‌کند. برای مثال، شهریار، مشفق کاشانی و ... جزء این افراد هستند. می‌بینید که شهریار در اوج شهرت و پختگی به میان رزمندگان می‌آید و علاقه زیادی به رهبر معظم انقلاب داشته و برای ایشان شعر سروده است.
محمدرضا سنگری در بخش دوم صحبت‌های خود با اشاره به ویژگی‌های شعر انقلاب گفت: مسئله‌ای که قبل از انقلاب بیشتر به چشم می‌آید، یأسی است که حاکم شده است. البته بخشی از آن رهاورد ترجمه کتاب‌هایی است که صورت می‌گرفت. بعضاً کتاب‌هایی ترجمه می‌شد که نهیلیستی را در جامعه ما ایجاد کرده بود. شکست جریان‌های سیاسی و مبارزاتی هم به این موضوع کمک می‌کرد. عمده لغاتی که در شعر قبل از انقلاب دیده می‌شود، عبارت‌هایی نظیر شب، بن‌بست، تاریک، زمستان و ... است اما وقوع انقلاب اسلامی امید را به فضای شعر برگرداند. برای مثال به عنوان آثاری که خلق شده است، توجه کنید؛ نام‌ها این‌گونه‌اند: «در کوچه آفتاب»، «تنفس صبح»، «از آسمان سبز»، «سرود سپیده»، «بر مدار صبح»، و ... اینها نام کتاب‌هایی است که در دوره پس از انقلاب خلق شده است، همگی فضای امیدواری دارد.
وی اضافه کرد: انقلاب اسلامی الگوها را عوض کرد و شعر انقلاب بزرگترین خدمت را در طرح الگوهای آن کرد. پیش از انقلاب، الگوها چه بود؟ جوانان ما برای مبارزه با استبداد چه الگوهایی را مطرح می‌کردند؟ برای مثال در شعر مشروطه می‌بینیم که گفته می‌شود «لنین» بیا و ما را نجات بده! انقلاب اسلامی الگوها را عوض کرد. این الگوها به گونه‌ای است که یا به گذشته تاریخ اسلام برمی‌گردد و یا الگوهایی است که اکنون خلق می‌شود.
محمدرضا سنگری با تأکید بر این که شعر انقلاب سبک جدیدی از ادبیات را به تصویر کشید، گفت: حدود 25 سال پیش، مناظره‌ای بین بنده و آقای دکتر قیصر امین‌پور در اصفهان صورت گرفت. در آنجا صحبت از این بود که آیا می‌توانیم ادبیاتی به عنوان ادبیات انقلاب و ذیل آن شعر انقلاب را مطرح کنیم؟ در آن جلسه مثالی زدم و گفتم اگر 20 هزار شعر از مجموع کل دوره‌های تاریخ شعری ایران جمع‌آوری کنید و در لابه‌لای آن یکی از شعرهای انقلابی قرار داده شود، آیا صدای متفاوتی شنیده نمی‌شود؟ اگر صدای متفاوتی شنیده می‌شود، معلوم می‌شود که اتفاقی افتاده است و باید آن اتفاق را نامگذاری کنیم.
وی تاکید کرد: شاعران عصر انقلاب از قالب‌های گذشته بهره گرفتند و پیوند خود را با ادبیات کلاسیک حفظ کردند. این قالب‌ها در فضای انقلاب اسلامی محتوا و درون‌مایه متفاوتی پیدا کرد. در این فضاسازی تازه، اتفاقی افتاد و آن هم این بود که از گذشته درس گرفتند اما در گذشته نماندند و فضاسازی‌های تازه‌ای را خلق کردند. برای مثال، در عصر انقلاب، نه تنها رباعی و دوبیتی احیا شد بلکه فضاهای تازه‌ای برایش خلق شد. یکی دیگر از فضاهای تازه‌ای که به واسطه شعر انقلاب ایجاد شد، غزل مثنوی است در حالی که در گذشته چنین سبکی نداشتیم.
وحیدزاده در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا شعر انقلاب، شعر سفارشی است یا خیر، گفت: دقت کنید که هنر سفارشی اصلا هنر بدی نیست و بزرگترین آثار تاریخی و هنری جهان، هنرهای سفارشی بودند. به عبارت دیگر، کمتر آثار هنری ماندگاری در حوزه‌های مختلف می‌توانم نام ببرم که با سفارش پیش نرفته باشد. دقت کنید آن چیزی که در سفارش مذموم است، هنر سفارشی است که خلاف باطل خالق آن به وجود بیاید. یعنی برخلاف آن چیزی که تمایل شماست، اثری هنری را خلق کنید. جالب است بدانید که بسیاری از اثرهای ماندگار هنری، سفارش روح جامعه به هنرمند است.
کتاب شنیداری شهید "محمد غفاری" رونمایی شدمراسم عصر شعر "ساعت دلتنگی" به یاد شهید سلیمانی در همدان برگزار میشودانتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: شعر انقلاب شعر شعر محمدرضا سنگری انقلاب اسلامی تازه ای شعر انقلاب برای مثال
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۴۱۹۳۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برنامه‌های خود را در فرصت باقیمانده به سرانجام می‌رسانم
رئیس شورای اسلامی شهر تهران گفت: هیچ وقت اهل وعده دادن نبوده‌ام، اما می‌توانم این قول را بدهم که در یک سال باقی مانده فرصت خدمتگزاری به مردم در این دوره فعالیت، برنامه‌های خود را به سرانجام برسانم.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، مهدی چمران امروز _یکشنبه نهم اردیبهشت_ در دویست و سی و یکمین جلسه شورای اسلامی شهر تهران ضمن تبریک روز شوراها، اظهار کرد: امید می‌رود تمام شوراها در سراسر کشور بتوانند خدمتگزاران خوبی برای مردم منطقه خود باشند.
وی افزود: برنامه‌هایی برای خرید وسایل حمل‌ونقل عمومی داریم، به‌رغم کم‌کاری‌ها و برخورد برخی افراد که به نفع آنها نیست، کار در حال انجام است و به نتیجه خواهد رسید.
رئیس شورای اسلامی شهر تهران خاطرنشان کرد: برای تأیید فنی واگن‌های مترو گامی برداشته و نامه‌ای نیز ارسال شده است تا مبلغ به حساب سازنده واریز شود و فرایند ساخت صورت گیرد، البته احداث طبق وعده‌ها آغاز شده است و امید می‌رود در ۱۴ ماه وعده داده شده به نتیجه برسد.
چمران با تاکید بر اینکه دیدگاه بنده جهادی است و بر این مبنا حرکت می‌کنم، اضافه کرد: حتی یک ساعت هم برای بنده مهم است، زیرا به نفع مردم خواهد بود و موضوع اهمیت دارد.
وی ادامه داد: هر بخشی به نوبه خود تلاش می‌کند تا مشکلات رفع شود؛ هرچند مشکلات یک، دو یا ۱۰ مورد نیست و گاهی برای رفع یک مشکل شاید یک ماه زمان صرف شود.
رئیس شورای اسلامی شهر تهران تاکید کرد: در دوره‌های قبل برای تأسیس بانک شهر به ۲۰۰ امضا نیاز بود و افرادی مأمور شده بودند که حتی در منزل کسانی که باید امضا بدهند، مستقر شوند و امضا بگیرند.
چمران با اشاره به مافیای خودرو، تصریح کرد: بنده اطلاع کامل درخصوص مافیای خودرو ندارم و در این زمینه ورود نمی‌کنم.
وی با اشاره به برگزاری نمایشگاه پرمخاطب کتاب در مصلی تهران، اظهار کرد: نمایشگاه کتاب در مصلی رفت و آمدها را مختل می‌کند و امید می‌رود طبق وعده‌ها سال آینده در شهر آفتاب برگزار شود.
رئیس شورای اسلامی شهر تهران اظهار کرد: چنانچه تبلیغات نمایشگاه در مترو توسط این شرکت انجام شده باشد، پیگیری و برخورد خواهد شد، اما اگر شرکت‌هایی فضای تبلیغات را اجاره کرده باشند، بحث متفاوتی است.
چمران با بیان اینکه در جلسه امروز آخرین وضعیت حمل‌ونقل عمومی توسط معاونت حمل‌ونقل ارائه می‌شود، گفت: ساعت ۱۰:۰۰ نیز هیئت امنای ستاد مشارکت محلات تشکیل می‌شود و برای ارائه گزارش خزانه‌دار شورا از حساب درآمد و هزینه‌ها آماده شده است.
کد خبر 748671
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور